Aralık ayında İsa Mesih’in doğumunu anma fikri yakın zamana kadar Ukrayna’da radikal kabul edilse de, Rusya’nın işgali ülkedeki birçok kişinin kalbini ve fikrini değiştirdi. Bazı Ukraynalılar için Noel tarihini öne almak, Rusya’yı, kültürünü ve dinini terk etmek anlamına geliyor.
Moskova’ya bağlı olmayan Ukrayna Ortodoks Kilisesi yönetimi, Ekim ayında inananların 25 Aralık’ta kutlama yapmasına izin vermeyi kabul etmişti. Kilise, kararın yıllarca süren tartışmalardan sonra ve aynı zamanda savaş koşullarından kaynaklandığını söyledi.
Ruslar gibi çoğunluğu Ortodoks olan ve Noel’i çoğunlukla 7 Ocak’ta kutlayan bazı Ukraynalılar, kilisenin onayına dayanarak bu yıl Noel’i 25 Aralık’a erteleme kararı aldılar.
Başkent Kiev yakınlarındaki Bobrytsia köyü de geçtiğimiz günlerde yaptıkları oylama sonucunda Noel kutlamalarını öne çıkarmaya karar veren yerlerden biri.
Köyde yaşayan 33 yaşındaki Olena Paliy, Noel tarihinin değişmesiyle ilgili AP haber ajansına konuştu. palyaço 24 Şubat’ta başlayan geniş çaplı işgal bir uyanış ve artık Rus dünyasının bir parçası olamayacağımızın farkına varmamızdır.”dedi.
Ukrayna’daki Ortodoks kiliseleri
Ukrayna’da Ortodoks kilisesinin birbirine rakip iki kolu var. Biri Kev merkezli Ukrayna Ortodoks Kilisesi, diğeri ise Mayıs ayına kadar Moskova’ya sadık kalan Ukrayna Ortodoks Kilisesi.
Ukrayna’nın eski Sovyetler Birliği’nden siyasi bağımsızlığını kazanmasıyla birlikte ulusal bir kilisenin tanınmasını isteyen Ukrayna Ortodoks Kilisesi, Doğu Ortodoks Kilisesi’nin ruhani lideri Fener Rum Patriği Bartholomeos’un onayıyla 2019 yılında tam bağımsızlığını kazandı.
Rus Ortodoks Kilisesi ve lideri Patrik Kirill’in Ukrayna’nın Bartholomew’in yetkisi altında olmadığını söyleyerek bu hamleyi şiddetle protesto etmesi de durumu değiştirmedi.
Öte yandan, 24 Şubat’ta Rusların başlattığı işgal girişimine kadar Moskova’ya sadık kalan Ukrayna Ortodoks Kilisesi, 27 Mayıs’ta Rus Ortodoks Kilisesi’nden ayrılma kararı alarak bağımsızlığını ilan etti. Ancak bu karar, Kiev hükümetinin kilisenin Ukrayna’nın Rusya’ya karşı savaşındaki duruşuna ilişkin şüphelerini gidermeye yetmedi.
Aralık ayı başında Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky, ülkesinin “manevi bağımsızlık”senin adına “Rusya Federasyonu’ndaki nüfuz merkezlerine bağlı dini kuruluşlar”ülkede faaliyet göstermesini engelleyeceğini açıklayarak kilise ve din adamlarının üzerindeki baskıyı artırdı.
Bu kilise klasik olarak 7 Ocak’ta Noel’i kutlamaya devam ediyor.
Noel tarihindeki fark nereden geliyor?
Ukrayna’da Ortodoksluk üzerinde egemenlik iddiasında bulunan Rus Ortodoks Kilisesi ve diğer bazı Doğu Ortodoks kiliseleri, eski Jülyen takvimini kullanmaya devam ediyor. Bu takvime göre Noel 13 gün sonra 7 Ocak’a denk geliyor.
Öte yandan Katolik Kilisesi, 16. yüzyılda astronomik olarak daha kesin olan Gregoryen takvimini benimsedi. Protestanlar ve bazı Ortodoks kiliseleri Noel’i bu takvime göre hesaplamaya başladıktan sonra 25 Aralık, Hz. İsa’nın doğum gününü simgeleyen Noel günü olarak yaygın bir şekilde kutlanmaya başlandı.
